SOPHIE GERMAIN (1776 - 1831)

Sophie Germain matematikari autodidakta izan zen. Apirilaren batean jaio zen Parisen, Ikaskuntza Mendearen azken hamarkadetan. Bere haurtzaroan Frantzian izan ziren aldaketek, gizartekoek zein politikoek, eragin zieten Zientziei eta, batez ere, Matematikari  Sophieren bizitzari,  txiki-txikitatik, zentzua eta lasaitasuna eman behar zioten bizigarri intelektualak izatera. Bereziki, Geometriako arazo batean murgilduta zegoelarik, soldadu erromatarrek Arkimedes hil zuteneko kondairak harritu zuen Sophie. Gudaz ahaztarazteko Matematikaren eragin boteretsuarekin hain hunkituta geratu zen, non hura ikasteari ekin zion.

1795ean, Sophiek hemeretzi urte zituelarik, Pariseko Eskola Politeknikoa fundatu zuten. Emakumeak onartzen ez zituztenez (1972ra arte ez zen emakumezkorik onartu), zenbait ikastaroren apunteak eskuratu zituen, Lagrangeren Analisiarenak, besteak beste. Ikasturtearen amaieran, ikasleek bazuten haien ikerketak irakasleei aurkeztea. Eskolako ikasle ohia zen Antoine-Aguste Le Blancen lanak izango bailiran, aurkeztu zituen Sophiek bereak. Lan hauek Joseph Louis Lagrange (1736-1813) harritu zuten eta beronek egilea ezagutu nahi izan zuen. Benetako egilea nor zen jabetu zenean zoriondu egin zuen Lagrangek berak eta analista bezela arrakasta lortuko zuela iragarri zion Germaini. Horrela animatu zuen Sophiek ikasteari ekin ziezaion.

Bere identitatea gordetzeko Monsieur Le Blancen  izengoitiarekin C. F. Gaussekin izan zuen postatrukeren bitartez ezagutu zituzten Zenbaki Teoriari buruzko lehen lanak. Hauetako garrantzitsuena, bere izena daraman 1738tik 1840ra bitartean landutako teorema dugu, Fermaten azken teorema frogatzeko. Bere teoremak n berdin 5rako aierua frogatu zuen.

Geroxeago bere ikerketek Elastikotasuneranzko norabidea hartu zuten eta 1816an, teoria matematiko baten bitartez, gainazal elastikoen portaera azaldu zuen ikasketarik onenari eman zion saria Pariseko Zientzietako Akademiak (Ernst Chladniren esperientziak azaldu nahi zituen), eta zenbait liburu argitaratu zituen gai hari buruz.

Bere bizi laburraren azken urteetan, Gainazalen Kurbadura eta Zenbaki Teoriari buruzko lan matematikoez gain, Augusto Comtek bere lanetan goraipatu zuen zientziaren filosofiari buruzko saiakera ere idatzi zuen.

--------------------------------------

Harea musikalak... Harea plaka metaliko batean barreiatzen bada eta musika erabiliz, biolina esate baterako, dardararazten bazaio, harea patroi geometriko ordenatuak eratuz banatzen da.