DivulgaMAT
Inicio - DivulgaMAT Facebook - DivulgaMAT Twitter - DivulgaMAT

Enero 2008: O Rostro Humano das Matemáticas (Galego) - Galois (1811-1832)
PDF Imprimir Correo electrónico
Martes 01 de Enero de 2008
Índice del artículo
Enero 2008: O Rostro Humano das Matemáticas (Galego)
Introdución
Equipo
Índice de la Exposición
Pitágoras (ca. 585-500 a.C)
Euclides (ca. 325-265 a.C.)
Arquímedes (ca. 287-212 a.C.)
Apolonio (ca. 262-190 a.C.)
Hipatia (¿?-415)
Al-Jwarizmi (s. IX)
Fibonacci (ca. 1175-1250)
Tartaglia y Cardano (ca. 1499-1557; 1501-1576)
Descartes (1596-1650)
Fermat (1601-1665)
Newton (1642-1727)
Leibniz (1646-1716)
Madame de Châtelet (1706-1749)
Euler (1707-1783)
Lagrange (1736-1813)
Sophie Germain (1776-1831)
Gauss (1777-1855)
Cauchy (1789-1857)
Abel (1802-1829)
Galois (1811-1832)
Riemann (1826-1866)
Sonia Kovaleskaia (1850-1891)
Poincaré (1854-1912)
Hilbert (1862-1943)
Emmy Noether (1882-1935)
Ventura Reyes Prosper (1863-1922)
Julio Rey Pastor (1888-1962)
Puig Adam (1900-1960)
Luís Santaló (1911-2001)
Miguel de Guzmán (1936-2004)
A Exposición nos Centros educativos
Todas las páginas

EVARISTE GALOIS (1811 - 1832)

Galois

Evariste Galois naceu en Bourg-la-Reine (París), nunha familia republicana baixo o Imperio de Napoleón. Aos 15 anos descubriu as Matemáticas cos Eléments de géométrie de Legendre. Presentouse aos exames de ingreso da École Polytechnique sen ningunha preparación especial e non aprobou. Aos 17 anos publica o seu primeiro artigo na revista Annales de Mathématiques pures et appliquées onde publicaban matemáticos de recoñecido prestixio. En 1829 presentouse por segunda vez á École Polytechnique, e suspendeu tras enfrontarse ao tribunal. Ao final ingresaría na École Normale. En 1830 publicou os seus primeiros traballos sobre Álxebra, Análise, Resolución de Ecuacións e Teoría de Números no Bulletin des sciences mathématiques, astronomiques, physiques et chimiques, que apareceron xunto aos de grandes matemáticos como Chasles, Poisson e Cauchy.

Demostrou que unha ecuación xeral de grao superior a 4 non podería resolverse por medio de radicais, propondo as condicións que ten que cumprir unha ecuación de calquera grao para que se poida resolver por radicais. Nestas investigacións está o xerme da Teoría de Grupos (que hoxe serve de fundamento de campos tan diversos como a Aritmética, a Cristalografía, a Física de Partículas ou as solucións do cubo de Rubik). Con 18 anos, presentou unha memoria sobre a solubilidade das ecuacións á Academia de Ciencias. Cauchy, encargado da súa revisión, suxírelle unha redacción máis clara. Refixo a súa memoria en 1830, pero se perdeu entre os papeis de Fourier, o encargado de revisala, tras a súa morte. Preséntaa outra vez en 1831, pero Poisson dá un informe desfavorable.

En 1831, nun banquete de republicanos realizou un brinde contra o rei Luís Felipe I que lle levaría 1 mes ao cárcere, onde regresa outros 9 meses tras a celebración da toma da Bastilla. Alí desenvolveu o máis profundo da súa obra matemática. A consecuencia dunha epidemia de cólera é trasladado á casa de repouso de Sieur Faultrier onde coñece a Stephanie, a filla do médico. Un camarada republicano rétalle a duelo, aínda se ignora a razón, quizá a relación con Stephanie. A noite anterior ao duelo, no que morrería á idade de 20 anos, terminou os seus traballos e escribiu tres cartas aos seus amigos nas que lles envía as súas investigacións para que as fixesen chegar a Gauss e Jacobi. En 1843 Liouville comprobou que Galois resolvera o problema da quíntica de forma definitiva. Presentou estes traballos á Academia de Ciencias e publicounos xunto con dúas das memorias inéditas de Galois que asombrarían ao mundo científico.

--------------------------------------

A súa derradeira carta, escrita a noite antes da súa morte…

carta



 

© Real Sociedad Matemática Española. Aviso legal. Desarrollo web